اثرات تغذیه سیلیکون در بهبود اختلالات تغذیه ای، تنش اکسیداتیو و ارتباطات آبی گیاه کلزا تحت تنش شوری در کشت هیدروپونیک

سیلیکون دومین عنصر فراوان در خاک و پوسته زمین بوده و عنصری ضروری برای دیاتومه¬ها و گیاهان راسته دم اسبیان و عنصری شبه ضروری برای رشد گیاهان عالی است. این عنصر در برگ ها، ساقه و پوست دانه گیاهان ته نشین شده و سبب تخفیف تنشهای زیستی مانند آلودگی¬های قارچی و تسکین تنش های غیرزیستی نظیر خشکی، شوری و سمیت فلزات سنگین می¬شود. این پژوهش با هدف بررسی نقش سیلیکون در تخفیف اثرات زیانبار شوری در گیاه کلزا طراحی شد. گیاهان کلزا سه بار در اتاقک کشت در محیط کشت هیدرو پونیک و شرایط کنترل شده از لحاظ دما، رطوبت و نور کاشته شدند. طرح آزمایشات به صورت فاکتوریل بود. عامل اول شوری، دارای دو سطح صفر و 100 میلی¬مولار کلرید سدیم و عامل دوم سیلیکون دارای دو سطح صفر و 7/1 میلی مولار سیلیکات سدیم بود. یافته¬ها نشان داد که شوری سبب کاهش برخی از شاخص¬های رشد گیاهان نظیر وزن تر و خشک ریشه و بخش هوایی و سطح برگ شد که می?بایست به میزان زیادی به انباشتگی یونهای سمی سدیم و کلر و افت شدید غلظت عناصر معدنی ضروری پتاسیم، فسفات، آهن و بور در این گیاهان مربوط باشد. همچنین کاهش جذب آب در گیاهان تحت شوری با تغییرات گیاه برای حفظ آب مانند افزایش شاخص گوشتی شدن، کاهش تعداد روزنه¬ها در برگ و کاهش شدید تعرق نشان داده می¬شود که خود ممکن است موجب کاهش رشد گیاهان شده باشد. شوری سبب ایجاد تنش اکسیداتیو در گیاهان گردید که در افزایش فعالیت آنزیم¬های کاتالاز، پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و افزایش غلظت آب اکسیژنه و پراکسیداسیون لیپید منعکس است. تغذیه سیلیکون توانست اثرات زیانبار شوری را در کاهش رشد گیاهان از طریق به حداقل رساندن انباشتگی یون های سمی سدیم و کلر و افزایش جذب عناصر ضروری پتاسیم، فسفات، آهن و بور بهبود دهد. لذا تغذیه سیلیکون تحت شوری سبب افزایش نسبت انتخاب پتاسیم به سدیم شد و تنش اکسیداتیو را کاهش داد که در کاهش فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز، غلظت آب اکسیژنه و میزان مالون¬دی¬آلدئید به عنوان شاخص پراکسیداسیون لیپید منعکس است. به علاوه افزایش تعرق و کاهش شاخص گوشتی بودن با تغذیه سیلیکون ممکن است نشان دهنده بهبود جذب آب و تخفیف تنش شوری از این طریق باشد. این نتایج آشکار می سازد که تغذیه سیلیکون اثرات قابل توجهی در تخفیف تنش شوری در گیاه کلزا دارد و کود سیلیکاته ممکن است برای کشت این گیاه در مناطق نسبتا شور مفید باشد.